Rối loạn hành vi (CD) là một chẩn đoán nặng. Tình trạng này được định nghĩa như là một mô hình lặp đi lặp lại và dai dẳng mà xâm phạm đến quyền của người khác. Trẻ em mắc rối loạn hành vi có thể có những biểu hiện trong bốn loại sau đây: tấn công về thể chất hoặc đe dọa gây nguy hại đến cơ thể, phá hủy tài sản của mình hoặc của những người khác, hành vi trộm cắp , hành vi lừa dối, và thường xuyên vi phạm các quy tắc phù hợp với lứa tuổi. Rối loạn hành vi là một tập hợp kéo dài của hành vi phát triển theo thời gian, thường được đặc trưng bởi sự gây hấn và vi phạm các quyền của người khác. Rối loạn hành vi có liên quan với nhiều rối loạn tâm thần khác như ADHD, trầm cảm, và các rối loạn học tập và nó cũng được kết hợp với các yếu tố tâm lý xã hội nhất định, chẳng hạn như sự trừng phạt khắc nghiệt của cha mẹ, gia đình bất hòa, thiếu sự giám sát thích hợp của cha mẹ, thiếu năng lực xã hội, mức độ kinh tế xã hội thấp.
CD xuất hiện ở trẻ em hoặc vị thanh niên và gây ra sự suy giảm chức năng trong lớp học, ở nhà và với bạn bè.
ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG
Rối loạn hành vi không phát triển trong chốc lát; thay vào đó , các triệu chứng tiến triển theo thời gian cho đến khi một mô hình phát triển phù hợp có liên quan đến vi phạm quyền của người khác. Trẻ rất nhỏ không đáp ứng các tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn này, bởi vì chúng không thể biểu hiện các triệu chứng điển hình ở trẻ lớn hơn mắc rối loạn hành vi. Một đứa trẻ 3 tuổi không thể đột nhập vào nhà người khác, ăn cắp của một người nào đó, bắt người khác quan hệ tình dục, hoặc cố tình sử dụng vũ khí có thể gây ra thiệt hại nghiêm trọng. Tuy nhiên, trẻ em ở độ tuổi đi học có thể trở thành kẻ bắt nạt, đánh nhau, phá hủy tài sản, hoặc châm ngòi đám cháy.
Tiêu chuẩn chẩn đoán Rối loạn hành vi cư xử theo DSM 5
- Biểu hiện 3 trong 15 triệu chứng sau trong 1 năm qua và 1 trong 6 tháng qua
- Bắt nạt
- Tàn ác động vật
- Phá hoại tài sản khác
- Đánh nhau
- Ra ngoài muộn vào ban đêm
- Bỏ nhà đi
- Bắt ngưới khác quan hệ tình dục
- Đôc ác với người khác
- Sử dụng vũ khí
- Gây cháy
- Phá và đột nhập vào trong nhà, xe hơi của người khác
- Không đi học
- Nói dối và lừa người khác
- Lấy đồ trước mặt nạn nhân
- Ăn cắp mà không có mặt nạn nhân
- Hành vi gây suy giảm đáng kể các chức năng xã hội, học tập hay nghề nghiệp.
- Các hành vi không xuất hiện trong tiến triển của rối loạn cảm xúc và rối loạn thần.
- Không đáp ứng các tiêu chuẩn của rối loạn hành vi và ( nếu 18 tuổi hay lớn hơn ) của rối loạn nhân cách chống đối xã hội.
Yếu tố nguy cơ phát triển rối loạn hành vi ( CD)
- Yếu tố lúc nhỏ: Những khó khăn trong hành vi từ sớm; khởi phát sớm sự hung hăng.
- Khó khăn trong học tập: rối loạn học tập và chức năngtrí tuệ thấp.
- Chấn thương đầu, co giật và những tổn thương thần kinh khác.
- Rối loạn tâm thần khác; ADHD, LD, lạm dụng chất, rối loạn cảm xúc
- Yếu tố cha mẹ và gia đình: Biến chứng trước chu sinh và chu sinh: Có thai từ tuổi vị thành niên và nhẹ cân, tổn thương hay biến chứng nhẹ lúc sinh.
- Bệnh tâm thần và hành vi phạm pháp trong gia đình.
- Tiền sử gia đình có nhân cách chống xã hội, lạm dụng rượu và ma túy, ADHD, rối loạn cảm xúc, rối loạn học hỏi ( LDs).
ĐIỀU TRỊ
Học viện tâm thần trẻ em và vị thành niên Hoa Kỳ (AACAP) chỉ ra rằng việc dùng thuốc một mình sẽ không đủ để kiểm soát và điều trị rối loạn hành vi.
Phương pháp điều trị đa phương thức có thể liên quan đến việc sử dụng các biện pháp can thiệp hành vi , trong đó phần thưởng có thể liên quan đến việc sử dụng các biện pháp can thiệp hành vi , trong đó phần thưởng có thể dành cho các hành vi công ích và không gây hấn, đào tạo kỹ năng xã hội, trị liệu và giáo dục gia đình, và các biện pháp can thiệp dược lý.
Một cấu trúc môi trường cung cấp sự hỗ trợ , cùng với các quy tắc phù hợp và hiệu quả mong đợi, có thể giúp kiểm soát một loạt các vấn đề hành vi. Giảm bạo lực và gây hấn ở trường học là một thiếp lập quan trọng cho các can thiệp. Các gia đình trong đó bệnh lý tâm thần hoặc môi trường căng thẳng cản trở sự hiểu biết của cha mẹ về kỹ thuật có thể cần phải đánh giá và điều trị tâm lý cho bố mẹ trước khi thực hiện một hoạt động trị liệu hành vi như vậy. Khi gia đình có sự ứng xử sai lệch hoặc hỗn loạn , trẻ có thể phải chuyển đến một môi trường có cấu trúc phù hợp. Môi trường trường học cũng có thể sử dụng các kỹ thuật hành vi thúc đẩy hành vi được xã hội chấp nhận đối với bạn đồng trang lứa và để ngăn cản sự cố chống đối xã hội được che dấu.
Tâm lý trị liệu cá nhân dựa trên hành vi nhằm vào các kỹ năng giải quyết vấn đề với những phần thưởng thích hợp có thể là hữu ích bởi vì trẻ em mắc rối loạn hành vi có thể có một mô hình lâu dài của đáp ứng kém thích nghi với các tình huống hàng ngày . Tuổi bắt đầu điều trị là quan trọng, bởi vì càng kéo dài những hành vi thích nghi không tốt bao nhiêu thì các rối loạn này càng được thiết lập vững chắc hơn bấy nhiều.
Một số nghiên cứu đã tìm ra rằng thuốc chống tâm thần đặc biệt Risperidone hiệu quả trong giảm thiểu hành vi hung hăng. Thuốc kích thích ( Methylphenidate) và alpha agonist có hiệu quả trong giảm thiểu kích động liên quan đến ADHD và CD. Thuốc ổn định cảm xúc: ví dụ; Lithium và Acid Valproic ( Depakote) có hiệu quả trong việc giảm gây hấn.
Tiến triển của rối loạn hành vi
Có bốn yếu tố được dự báo gây ra những phạm tội về lâu dài:
- Độ thường xuyên của việc phạm lỗi
- Độ tuổi khởi phát
- Sự đa dạng của các hình thức phạm tội
- Có những hành vi chống đối xã hội trong nhiều môi trường
Tuổi càng nhỏ càng có khả năng cao có hành vi chống đối xã hội khi trưởng thành.
Tiên lượng
Nói chung tiên lượng cho trẻ em rối loạn hành vi là thận trọng nhất. Chúng có các triệu chứng ở tuổi còn trẻ, biểu hiện nhiều triệu chứng nhất, và thể hiện chúng một cách thường xuyên. Phát hiện này một phần đúng bởi vì những người có rối loạn hành vi nghiêm trọng có vẻ dễ bị các rối loạn kết hợp về sau trong cuộc đời, chẳng hạn như rối loạn cảm xúc và rối loạn sử dụng chất. Đó là lí do để nói rằng càng nhiều các rối loạn tâm thần đồng thời , cuộc sống sẽ càng nhiều phiền hà . Tiên lượng tốt được dự đoán cho rối loạn hành vi nhẹ không có bệnh lý tâm thần kèm theo và có hoạt động trí tuệ bình thường.
Tiên lượng tốt nhất là cho những người có triệu chứng đầu tiên lúc 12 tuổi hoặc sau đó. Tiên lượng kém nhất là cho những người có các triệu chứng đầu tiên trước 6 tuổi. Tiên lượng thận trọng là cho những người có các triệu chứng đầu tiên trong độ tuổi từ 6 đến 12 tuổi. Có khả năng thành công lớn hơn trong điều trị Rối loạn hành vi khi triệu chứng đầu tiên xuất hiện ở vị thành niên. Chỉ số IQ thấp và cha mẹ có rối loạn nhân cách chống đối xã hội dự đoán CD dai dẳng. Nhiều kết quả tích cực được dự đoán khi có độ nghiêm trọng Rối loạn hành vi thấp, ít triệu chứng Rối loạn tăng động – giảm chú ý.
Rối loạn hành vi được mô tả như một mô hình hành vi dai dẳng trong đó các quyền của những người khác và chuẩn mực xã hội thích hợp bị vi phạm
Rối loạn hành vi gây rối là một gánh nặng lớn cho trẻ, gia đình và xã hội nói chung. Tiến triển của DBDs thường xuất hiện từ Rối loạn tăng động – giảm chú ý không được điều trị hay điều trị không tốt với Rối loạn bướng bỉnh chống đối và cuối cùng là dẫn tới Rối loạn hành vi.
Những yếu tố nguy cơ của các triệu chứng DBDs mãn tính bao gồm biểu hiện kích động và tăng động trước 7 tuổi, gia đình thu nhập thấp, thấp, giáo dục bà mẹ, sự xuất hiện em nhỏ, bố mẹ ghét bỏ và yếu tố di truyền