CHÁN ĂN TÂM THẦN
Chán ăn tâm thần (tiếng Anh: anorexia nervosa), hay chán ăn tâm lý, biếng ăn tâm lý, là một dạng của bệnh rối loạn ăn uống, có các triệu chứng như trọng lượng cơ thể thấp và sự bất thường trong cảm nhận về ngoại hình của bản thân, bị ám ảnh sợ hãi tăng cân.
Người mắc chứng chán ăn biết rõ cách để giảm cân như chủ động nhịn ăn, dùng thuốc nhuận tràng, thuốc làm ăn mất ngon, nôn mửa hoặc tập thể dục rất nặng để tiêu hao năng lượng, ngoài ra họ có thể dùng thuốc ăn kiêng, lợi tiểu.
Chứng bệnh này chủ yếu ảnh hưởng đến các thiếu nữ, chỉ khoảng 10% người mắc là nam giới. Chán ăn tâm thần có nguyên do phức tạp, nó là sự kết hợp của các yếu tố sinh học thần kinh, tâm lý và xã hội, trong trường hợp bị nặng, có thể dẫn đến cái chết.
NHỮNG BIỂU HIỆN THƯỜNG GẶP Ở BỆNH NHÂN BỊ CHỨNG CHÁN ĂN TÂM THẦN
Hành vi khởi nguồn từ tâm lý, hàng loạt các vấn đề có thể xảy đến với người mắc bệnh này, họ có sự nhận thức về trọng lượng cũng như vẻ đẹp hết sức sai lệch, cụ thể là:
- Méo mó trong tự cảm nhận ngoại hình cơ thể của bản thân
- Ám ảnh về thức ăn và cân nặng
- Lo âu quá độ
- Rất nhạy cảm với những nhận xét về trọng lượng cơ thể
- Có tính cách của người cầu toàn
- Có khả năng mắc rối loạn ám ảnh cưỡng chế tức là có những ý nghĩ hoặc/và hành vi ép buộc lặp đi lặp lai gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống
- Không chấp nhận rằng trọng lượng thấp thì nguy hiểm và có thể dẫn đến cái chết
Chán ăn tâm thần có thể làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến các cơ quan và hoạt động sinh lý, đặc biệt là cấu trúc và chức năng của tim và hệ thống tim mạch.
Người bệnh gặp những vấn đề về cân bằng điện giải, mức phốt phát ở mức thấp là nguyên nhân gây ra những rắc rối ở tim, làm suy yếu cơ bắp và giảm khả năng miễn dịch.
CẦN LÀM GÌ KHI NGƯỜI THÂN MẮC CHỨNG CHÁN ĂN TÂM THẦN
Khi một người bạn hoặc người thân bị biếng ăn tâm lý, chúng ta có thể giúp đỡ họ bằng cách:
- Nói chuyện với họ, nói cho họ hiểu tại sao chúng ta lo lắng. Hãy cho họ thấy rằng ta đang rất quan tâm và là chỗ dựa đáng tin cậy.
- Khuyến khích họ giãi bày tâm sự, tìm kiếm các tài liệu liên quan đến bệnh, nhưng cần lưu ý cung cấp các tài liệu hợp lý tránh làm người bệnh cảm thấy lo lắng thêm
- Thúc giục họ đi gặp bác sĩ hoặc nhà tư vấn tâm lý.
- Người chán ăn tâm thần luôn khẳng định là họ không cần sự giúp đỡ dù trong thực tế họ rất cần. Việc điều trị càng sớm bao nhiêu sẽ càng giúp bệnh nhân mau chóng hồi phục sức khoẻ trở lại.